In gesprek met Elsbeth van de Ven
Vanuit haar achtergrond in de zorg leerde loopbaancoach Elsbeth van de Ven creatief kijken naar loopbaanontwikkeling. Als supervisor helpt zij studenten aan de Beroepsopleiding tot Loopbaanadviseur gebruik maken van hun eigen creativiteit. En die begint met zelfkennis. Om mensen te coachen, moet je volgens Elsbeth namelijk eerst door je eigen proces.
Elsbeth, hoe kwam loopbaancoaching eigenlijk op jouw pad?
‘Op mijn 25e werd ik teamleider bij een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Een goede leerschool, maar ik zag ook dat cliënten zich verveelden en zich niet uitgedaagd voelden. Ik wilde meer voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt betekenen en werd jobcoach. Samen met een compagnon besloot ik in 2000 een eigen re-integratiebedrijf te starten. Ik ontwikkelde me daar van re-integratieadviseur en coach tot manager en leidinggevende. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan: ik miste het rechtstreekse contact met cliënten. Ik volgde de Beroepsopleiding tot Loopbaanadviseur bij Vista Nova en startte mijn eigen praktijk.’
Wat heeft de begeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt je geleerd?
‘Dat betrokkenheid, empathie en vertrouwen in de autonomie van mensen hen in beweging zet. Als loopbaancoach ‘puzzel’ ik samen met cliënten wat bij hen past. Ik heb veel ervaring met het werken met mensen met een beperking of psychische stoornis. Waarom kunnen ze niet mee in een gewone werksituatie? Wat kan iemand wel? Kunnen we de omgeving beïnvloeden? En zo ja, hoe? Dat vraagt van mij dat ik creatief en anders durf te kijken.’
Als loopbaancoach ‘puzzel’ ik samen met cliënten wat bij hen past
Hoe doe je dat, anders en creatief naar een loopbaan kijken?
‘Voor een passende aanpak heb ik door de jaren heen mijn eigen gereedschapskist ontwikkeld. Ik durf zo nodig voor een onconventionele aanpak te kiezen. Ook heb ik geleerd om kleine stapjes te zetten – vooral bij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zij zijn vaak al langer uit het arbeidsproces of hebben zelfs daar nog nooit aan deelgenomen. Kleine en haalbare stapjes helpen cliënten op een ontspannen manier keuzes te maken waar zij écht achter staan.’
Waarom vind je het belangrijk dat mensen actief bezig zijn met hun loopbaan?
‘Werk is een groot deel van je leven. Ik denk dat iedereen op zijn eigen manier een bijdrage aan de maatschappij kan leveren. Mijn ervaring is dat het mensen in hun loopbaan niet om geld en status gaat, maar dat ze op zoek zijn naar voldoening en betekenis. Als ik mensen help om een stap in die richting te zetten, krijgen ze meer zelfvertrouwen. Een dankbaar proces! Als je een afstand tot de arbeidsmarkt hebt, is dat niet altijd makkelijk. In wat de arbeidsmarkt standaard vraagt, vallen mensen met een beperking of psychische problemen buiten de boot. Maar als je eenmaal een tolerante werkplek hebt gevonden, kan het een succes worden. En die plekken zijn er echt! Dat verbaast me steeds weer.’
Ik gun iedere student zijn of haar eigen leerproces, zoals ik dat ook heb gehad
Je bent al acht jaar supervisor aan de Beroepsopleiding tot Loopbaanadviseur. Hoe ervaar je dat?
‘Als supervisor begeleid ik studenten in het vak waar ik elke dag mee bezig ben. Ook ik leer door kennis te maken met nieuwe studenten, leerstijlen en achtergronden steeds iets nieuws. Ik gun iedere student zijn of haar eigen leerproces, zoals ik dat ook heb gehad. Om mensen te coachen, moet je eerst door je eigen proces. Wie ben je? Wat kan je? En wat wil je? Ken jezelf voordat je er voor een ander bent. Dat ik studenten daarin mag begeleiden en ondersteunen, vind ik heel bijzonder.’
Wat zou je beginnende coaches mee willen meegeven?
‘Toen ik zelf net coach was, hield ik me netjes aan het Koersonderzoek en de voorgeschreven methodieken. Nu vertrouw ik meer op mijn intuïtie en ervaring. Dat maakt dat ik op een ontspannen manier kan coachen. Dat gun ik beginnende coaches ook. Als je zelf ontspannen bent en vertrouwen uitstraalt, stelt je cliënt zich meer open. Neem de tijd voor je eigen ontwikkeling en durf te experimenteren met methoden en technieken. Je mag als coach ook jezelf meenemen. Als je denkt of voelt dat iets niet klopt, benoem het dan. Vaak is het waardevolle informatie.’